Pierwsza i jedyna monografia prezentująca formowanie i pierwszy okres działalności nowoczesnych polskich służb specjalnych (wywiadu i kontrwywiadu). Autor opisuje polskie działania wywiadowcze w dobie popowstaniowej (1864-1903), działalność wywiadowczą Polskiej Partii Socjalistycznej, Komendy Głównej Związku Walki Czynnej i organizacji strzeleckich (1904-1914), a następnie - bardzo obszernie - prezentuje polskie służby specjalne w okresie I wojny światowej.
W tej części dzieła przedstawia Oddział Wywiadowczy Komendy Głównej Związku Walki Czynnej, 1 pułku i 1 Brygady Legionów Polskich, wywiad Polskiej Organizacji Wojskowej, Oddział Wywiadowczy Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, Oddział Wywiadowczy przy Komendzie Legionów Polskich oraz działalność służb informacyjnych Józefa Piłsudskiego i Władysława Sikorskiego. Książka zaopatrzona jest w indeksy nazwisk i nazw geograficzny, obszerną bibliografię i mało znane ilustracje. Monografia jest owocem wieloletnich kwerend i studiów w archiwach austriackich i niemieckich, w których autor odnalazł wiele nieznanych dotychczas dokumentów źródłowych.
